Gimnazjum Nr 1 Rabka-Zdrój

Historia Szkoły Podstawowej Nr 1

Budynek główny obecnej Szkoły Podstawowej Nr 1

Początki szkolnictwa w Rabce-Zdroju sięgają roku 1835, wówczas to powstała pierwsza szkoła założona przez księdza Tomasza Zubrzyckiego. Była ona szkołą parafialną, w której nauki udzielali po śmierci księdza Tomasza Zubrzyckiego organiści. ⁽¹⁾ Dopiero w roku 1875 stała się szkołą etatową a pierwszym jej nauczycielem został Wojciech Włodek z Jaszowic.

Sala szkolna mieściła się w lokalu dawnej szkółki parafialnej w organistówce. w 1884 roku podjęto próby budowy nowego gmachu szkolnego. Budowa trwała 6 lat i przechodziła różne koleje. 9 listopada 1890 roku oddano budynek szkolny do użytku. w budynku znajdowały się dwie sale lekcyjne, mieszkanie dla nauczyciela i pokój na poddaszu. w roku 1916 szkoła stała się 5-cio klasową, wówczas okazało sie, że budynek szkolny nie jest w stanie pomieścić uczniów i nauka musiała się odbywać na dwie zmiany. w okresie międzywojennym dobudowano dwie sale lekcyjne.

W czasie okupacji szkoła podzieliła los innych szkół a więc została zamknięta. Władze niemieckie zezwoliły na otwarcie i funkcjonowanie jednej szkoły w Rabce, 4-ro klasowej. Organizatorką tajnego nauczania w Rabce była doktor Zofia Sutorowska. Oficjalnie zarejestrowana przez Niemców jako krawcowa cerująca i łatająca odzież domową.

Rabka została wyzwolona pod koniec stycznia 1945 roku, a szkoły podstawowe rozpoczęły naukę już w początku marca 1945r. ⁽²⁾ Początkowo nauka odbywała się w budynku Sióstr Nazaretanek do 1946 roku, ponieważ w starym budynku szkolnym mieściła się siedziba Prezydium Gminnej Rady Narodowej.

Zdjęcie budynku Sióstr Nazaretanek

W związku ze wzrostem liczby uczniów postanowiono zwrócić szkole jej właściwy budynek. Pierwszym kierownikiem szkoły aż do tragicznej śmierci 17 czerwca 1949roku był Ferdynand Balon.

W roku 1945 rozpoczęło naukę 709 uczniów a uczyło 12 nauczycieli. Klasy były bardzo liczne i tak np. Klasa Ia - 60 uczniów, klasa Ib - 58 uczniów. Stan polskiej oświaty był tragiczny. Brakowało nie tylko podręczników, pomocy naukowych, sprzętu szkolnego, ale także dzienników lekcyjnych, które to nauczyciele sporządzali sami z zeszytów szkolnych.

Najważniejszą sprawą było uzupełnienie materiału nauczania z tych przedmiotów, których uczniowie nie uczyli się w okresie okupacji hitlerowskiej, a więc z historii i geografii. (Zwiększono liczbę godzin z tych przedmiotów.)

W szkole działały już takie organizacje jak: harcerstwo, biblioteka szkolna, PCK, Spółdzielnia uczniowska.

Szkoła przeżywała duże trudności, brak opału, brak chleba. Mimo tych trudności 23 września 1945r. Miała miejsce wielka uroczystość - poświęcenie sztandaru szkoły. Dochód z tej uroczystość przeznaczono na dożywianie dzieci.

Od 1947 roku nauka odbywała się 2 budynkach szkolnych. Starsze klasy pozostały w starym budynku, natomiast młodsze przeszły do drewnianego budynku - poniemieckiego baraku znajdującego się na Łęgach.

Ostateczny podział terenu Rabki na obwody szkolne, a więc i rozdział szkół nastąpił 1 września 1953r. Dzieci zamieszkujące po południowo-wschodniej stronie toru kolejowego zostały przydzielone do Szkoły Podstawowej Nr. 1 w dzielnicy Łęgi, a dzieci zamieszkałe po północno-zachodniej stronie toru kolejowego przydzielono do Szkoły Podstawowej Nr 2. Nastąpił także rozdział Grona Pedagogicznego. Do szkoły Podstawowej Nr 2 oddelegowano 6-ciu nauczycieli, natomiast Szkoła Podstawowa Nr 1 posiadała 11 nauczycieli i 409 uczniów. Kierownikiem Szkoły Podstawowej Nr 1 został mgr Romuald Małeta (1949-1953) a następnie Waleria Jarecka.

Drewniany barak na Łęgach, w którym mieściła się Szkoła Podstawowa Nr 1 miał więcej pomieszczeń niż stara szkoła w Rynku, ale istniała ciągła groźba zaprószenia ogniem. Sprzęt szkolny był zdewastowany a nowe ławki i tablice otrzymała szkoła dopiero w 1956 roku.

Na przestrzeni lat 1957-1960 wzrosła ilość uczniów z 429 do 606 a także nauczycieli. w roku 1961 zatrudnionych było 17 nauczycieli.

W szkole działały już nowe organizacje takie jak: Szkolne Koło Odbudowy Szkół, SKS, Szkolne Koło Odbudowy Warszawy, Koło Miłośników Sztuki Ludowej, Koło Żywego Słowa i inne a także kółka przedmiotowe i powstały gabinety lekcyjne (fizyczny, chemiczny, biologiczny).

Zdjęcie starej szkoły

W związku ze wzrostem ilości uczniów Kuratorium Oświaty podjęło decyzję o wybudowaniu nowego budynku szkoły w ramach akcji tysiąc szkół na 1000-lecie państwa polskiego. Budowę zakończono w 1964 roku i 2 września inauguracja nowego roku szkolnego odbyła się w nowym budynku szkoły przy ulicy 1 maja 40. Był to najładniejszy budynek szkolny na terenie Rabki, nazywano go "szklanym pałacem". Warunki nauki uległy znacznej poprawie.

Szkoła posiadała nowocześnie wyposażone pracownie przedmiotowe, gabinety na pomoce naukowe, zestawy nowoczesnych środków audio-wizualnych, magnetofony, rzutniki. Była także radiola szkolna, poprzez którą dyrektor szkoły podawał ważne komunikaty. Wygospodarowano pomieszczenia do realizacji zadań wychowawczych i pozalekcyjnych. Utworzono także gabinety lekarskie, świetlicę szkolną i jadalnię. Zbudowano salę gimnastyczną, a przy szkole utworzono ogródek i plac rekreacyjny dla dzieci.

W latach 1960-1977 ilość uczniów systematycznie wzrastała i tak w 1977 roku do Szkoły Podstawowej Nr 1 uczęszczało 724 uczniów, a zatrudnionych było 30 nauczycieli. Dyrektorem szkoły po odejściu p. Walerii Jareckiej został Stanisław Cwynar. w roku 1971 przeprowadzono w szkole "akcję sztandarową" i w dniu 9 maja 1971r. Szkoła otrzymała imię "Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku". Na uroczystości tej obecne były najwyższe władze oświatowe, oraz gość honorowy p. Irena Wąsikowa, wdowa po bohaterskim obrońcy Poczty Józefie Wąsiku, który poległ w czasie obrony poczty polskiej w dniu 1 września 1939 roku.

Zdjęcie uroczystości z nadania szkole imienia

Zdjęcie uroczystości z nadania szkole imienia

W roku szkolnym 1975/76 w związku z odejściem na emeryturę dotychczasowego dyrektora St. Cwynara, nowym dyrektorem Szkoły Podstawowej Nr 1 został mgr Ignacy Kurzeja. Nowy Dyrektor przeprowadził generalny remont szkoły, dobudował budynki gospodarcze przeznaczone na przechowywanie sprzętu gospodarczego, wykorzystywanego przez kolonie, w tym czasie stworzono także boisko szkolne, które otrzymało twardą, asfaltową nawierzchnię.

Kolejnymi dyrektorami szkoły byli: Józefa Oleksa, Barbara Hubicka, mgr Józefa Moskal, mgr Maria Malik, mgr Wanda Macioł-Urbańczyk i mgr Jan Kwatyra.

Podczas długoletniego działania szkoła zapewniła uczniom nie tylko rzetelne przekazywanie wiedzy przez wykwalifikowaną kadrę, ale również możliwość poszerzania swojej wiedzy i umiejętności w różnych kołach zainteresowań takich jak: plastyczne, teatralne, recytatorski i koła przedmiotowe. Nasi uczniowie uzyskiwali wysokie wyniki w olimpiadach przedmiotowych na szczeblu województwa i na szczeblu centralnym. Corocznie byli i są lauretami olimpiad przedmiotowych. Do najbardziej wyróżniających sie nauczycieli należeli mgr Maria Szura (biologia, chemia), Zofia Leśniak (fizyka), Wiktoria Szczupak (matematyka), Anna Karpierz (geografia), Barbara Hubicka (j. Polski), mgr Maria Korzeniowska (historia). Uczniowie nasi osiągają wysokie wyniki sportowe, są zwycięzcami zawodów sportowych na szczeblu wojewódzkim.

Ponadto należy wymienić nauczycieli, którzy swoją pracą przyczynili się do rozwijania kultury przez udział w konkursach, akademiach, występach teatralnych na terenie miasta i województwa, w których przygotowaniu szczególną rolę odegrała mgr Beata Michałek prowadząca zespół muzyczny "Consonans", a także dekorator i organizator wielu wystaw plastycznych na terenie miasta mgr Leszek Zachara.

Wiele znaczących sukcesów odnotowało kółko teatralne prowadzone przez Jadwigę Grzegorzewską.

Nadmienić również należy, że w szkole corocznie organizowane są konkursy wiedzy o Rabce i o Patronie Szkoły - obrońcach poczty polskiej w Gdańsku (mgr Maria Korzeniowska). Na szczególną uwagę zasługują imprezy organizowane przez nauczycieli i uczniów Szkoły Podstawowej Nr 1 i Gimnazjum takie jak: "Rabka moją małą Ojczyzną", "Prawa dziecka - historia i teraźniejszość" (transmitowany przez telewizję ogólnopolską). Szkoły włączyły się w ogólnopolską uroczystość związaną z "Rokiem kardynała Stefana Wyszyńskiego", która przypadła na 2001 rok. Szkoły wizytował w tym czasie biskup Kazimierz Nycz, a młodzież przedstawiła wycinki z życia Kardynała, ujęte w formę teatralną.

Oprócz tego młodzież redaguje, przy współpracy z nauczycielami, gazetkę szkolną. Dawniej była to gazetka "Rzep" (pod opieką mgr Krystyny Staniszewskiej), obecnie "Nowinki Jedynki" (gazetka jest redagowana pod opieką biblioteki szkolnej i składane komputerowo w ramach kółka informatycznego).

Budynek obecnej szkoły - wejście

W roku 1999, w związku z reformą oświaty w budynku Szkoły Podstawowej Nr 1 utworzono Gimnazjum Nr 1. likwidując stopniowo szkołę podstawową. Dyrektorem likwidowanej szkoły podstawowej był mgr Jan Kwatyra, natomiast dyrektorką gimnazjum została mgr Wanda Macioł-Urbańczyk.

Gimnazjum Nr 1 w Rabce-Zdroju rozpoczęło działalność 1 września 1999r. Uchwała Rady Miasta o jego utworzeniu została podjęta w związku z wprowadzoną reformą oświaty. Nowa pod względem struktury szkoła została utworzona w oparciu o bazę i kadrę Szkoły Podstawowej nr 1. Obydwie szkoły współistniały w jednym budynku przy ulicy Jana Pawła 40.

Opracowała mgr Maria Korzeniowska